Қонунчиликка кўра, давлат боғчаларига 3 ёшдан 7 ёшгача бўлган болалар қабул қилинадилар. Хусусий боғчаларга қабул қилиш ёши ва тартиби ушбу боғчалар томонидан мустақил белгиланади. Шунингдек, тўлиқ қувват билан ишламаётган давлат мактабгача таълим ташкилотларига 2 ёшдан 3 ёшгача бўлган болаларни пуллик хизмат кўрсатиш шаклида қабул қилишга рухсат берилади.

Болани давлат мактабгача таълим ташкилотига (боғча, ДМТТ) жойлаштиришда кўплаб учрайдиган саволлар мавжуд.

 1. “Навбатга қўйиш” учун ариза юбориш тартиби

Ота-оналар, уларнинг ўрнини босувчи шахслар (фарзандликка олувчилар, васийлар ва ҳомийлар), болаларнинг яқин қариндошлари (бобоси, бувиси, вояга етган акаси ёки опаси) ёки учинчи шахслар йўлланмалар олиш учун Давлат хизматлари марказларига ўзлари келиб мурожаат қиладилар ёки электрон шаклда давлат хизматларидан фойдаланиш учун отаси ёки онаси (фарзандликка олувчиси) мустақил равишда Ягона интерактив давлат хизматлари портали(my.gov.uz)да рўйхатдан ўтадилар. Шунингдек, давлат хизматидан комплекс тарзда фойдаланиш учун Фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёзиш органига туғилишни қайд этиш билан бир вақтда мурожаат қилиш мумкин.

Ариза берувчи ўзи келиб мурожаат қилинган тақдирда, давлат хизматлари маркази ходими ариза берувчи номидан, ЯИДХП орқали мурожаат қилинган тақдирда эса, ариза берувчи давлат хизматларидан фойдаланиш учун сўровномани электрон шаклда мустақил равишда ёки ваколатли орган ходимлари ёрдамида, Мактаб ва мактабгача таълим вазирлигининг расмий веб-сайтида ҳамда ЯИДХПда жойлаштирилган маълумотдан фойдаланган ҳолда тўлдиради. Ариза берувчилар бир вақтда учтагача ташкилотга болани навбатга қўйиш ҳуқуқига эга ҳисобланадилар.

2. Навбатни кузатиб бориш

 Ариза берувчи онлайн тарзда навбатни кузатиши ва ЯИДХПда хабарномаларни олиши, шунингдек, ташкилотда болани қабул қилиш учун ариза бериш шартларидан (ЯИДХП ёки давлат хизматлари марказлари орқали) қатъий назар, давлат хизматлари марказларида мурожаат ҳолати тўғрисида маълумотни бепул олиши мумкин.

3. Йўлланма шакллантирилиши тартиби қандай?

Тўлдирилган сўровнома автоматик равишда «Болалар боғчаси» мактабгача таълимни бошқариш ахборот тизимига юборилади. Бунда МТБАТда автоматик равишда қуйидаги ҳаракатлар амалга оширилади:

▪️тегишли ташкилот ва гуруҳда бўш ўрин бўлганда — йўлланма шакллантирилади;

▪️тегишли ташкилот ва гуруҳда бўш ўрин бўлмаганда — сўровнома тегишлича умумий ёки имтиёзли рўйхатга киритилади ҳамда хабарнома шакллантирилади.

Мактаб ва мактабгача таълим вазирлигининг расмий веб-сайтида ташкилотлар ва гуруҳлардаги бўш ўринлар сони тўғрисидаги маълумотлар доимий равишда янгилаб борилади.

Йўлланмалар МТБАТда автоматик равишда ташкилотда ўринлар бўшаган куни навбатга мувофиқ расмийлаштирилади.

4. Кимлар “навбатга қўйиш”да имтиёзли ҳисобланадилар?

Болаларнинг қуйидаги контингенти сўровномалари имтиёзли рўйхатга киритилади:

▪️I ва II гуруҳ ногиронлиги бўлган шахсларнинг болалари;

▪️ кўп болали оилаларнинг болалари;

▪️ етим болалар ёки ота-онасининг қаровисиз қолган болалар;

▪️тазйиқ ва зўравонликдан жабр кўрган шахсларнинг болалари;

▪️«Ижтимоий ҳимоя ягона реестри», «Камбағал оилалар реестри» ахборот тизимига киритилган кам таъминланган ҳамда «Камбағал оилалар реестри» ахборот модулига киритилган камбағал оилаларнинг болалари;

▪️ «Аёллар дафтари»га киритилган ижтимоий ҳимояга муҳтож ёлғиз аёлларнинг болалари;

▪️ контракт бўйича ҳарбий хизматчиларнинг, ички ишлар ва божхона органлари ходимларининг болалари;

▪️ талабалар ва педагогларнинг болалари;

▪️ акалари ёки опалари ушбу муассасанинг тарбияланувчилари жумласидан бўлган болалар;

▪️кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача ташкилотлардан умумий турдаги мактабгача ташкилотларга ўтказилаётган соғайган болалар.

▪️ Болаларни имтиёзли рўйхат бўйича қабул қилиш давлат-хусусий шерикликка асосланган нодавлат мактабгача таълим ташкилотларига татбиқ этилмайди.

Имтиёзли рўйхатга киритиладиган, шунингдек, махсус контингентга кирувчи болаларнинг ҳамда ижтимоий кўмакка муҳтож оилалар болаларининг сўровномалари давлат хизматлари марказларига бориб, устунлик ҳуқуқини ёки тегишли контингентга киришини тасдиқловчи ҳужжатнинг аслини нусхасини кўрсатган ҳолда расмийлаштирилади.

5. Имтиёзли ва умумий рўйхатда турган сўровномалар бўйича йўлланма бериш тартиби

Имтиёзли ва умумий рўйхатда турган сўровномалар боланинг ёшига мос гуруҳлардаги бўш ўринлар сонига қараб қуйидаги тартибда навбатма-навбат шакллантирилади ва йўлланмалар берилади:

▪️ имтиёзли рўйхатдан битта сўровнома;

▪️ умумий рўйхатдан битта сўровнома;

▪️агар болалар эгизак бўлса, бир вақтда эгизакларнинг сўровномалари (гуруҳда иккинчи болага бўш ўрин бўлмаган тақдирда, гуруҳнинг қувватини ошириш ҳисобига).

Биринчи марта тарбияланувчилар қабул қилаётган янги қурилган давлат мактабгача таълим ташкилотларига Мактаб ва мактабгача таълим вазирлиги томонидан тасдиқланган тегишли микроучасткалардаги ҳудудларда яшовчи болалар мактабгача таълим вазирининг буйруғи асосида устунлик ҳуқуқи билан қабул қилинади. Бунда микроучасткаларга кирмайдиган ҳудудлардан болаларни ташкилотга қабул қилиш микроучасткаларга тегишли ҳудудлардан болалар қабул қилингандан сўнг қолган бўш ўринларга мазкур Регламентда белгиланган тартибда умумий ва имтиёзли рўйхат асосида амалга оширилади.

6. Мактабгача таълим ташкилотига жойлаштиришни расмийлаштириш

МТБАТ томонидан болаларни ташкилотга жойлаштириш бўйича йўлланма шаклланганлиги ҳақидаги хабарномалар танланган ташкилотга ва ариза берувчининг телефон рақамига юборилади.

Болаларни ташкилотга қабул қилиш ташкилотнинг ёки буйруқ расмийлаштиришда иштирок этувчи бошқа идораларнинг айби билан кечикканда, йўлланма ўз кучида қолади.

Болаларни ташкилотларга хабарномасиз қабул қилиш тақиқланади. Ариза берувчи болаларни ташкилотга қабул қилишни йўлланма шакллангандан сўнг 15 иш куни мобайнида расмийлаштирмаган тақдирда, йўлланма ҳақиқий эмас деб ҳисобланади.

Шахбозбек Шоядбеков,
"Адолат" МҲАМ масъул ходими