Навбатдаги ўқув йили учун олий таълим муассасаларига кириш тест синовлари 2023 йил 1 август кунидан бошланади ҳамда 13 август кунига қадар давом этади. Мандат натижаларидан норози бўлган абитуриентлар апелляция бериши мумкин. Ушбу мақолада апелляция шикоятини бериш, уни кўриб чиқиш тартиби ва муддатлари тўғрисида сўз юритилади. Апелляция қачон, қаерга ва қандай берилади? Бакалавриатига кириш тест синовлари натижасидан норози бўлган абитуриентлар якуний танлов натижалари эълон қилинган кундан бошлаб 10 кун ичида апелляция комиссиясига шикоят қилиши мумкин. Бундай шикоятлар ёзма ёки электрон шаклда бўлади. Электрон шаклдаги апелляция шикояти Билимни баҳолаш агентлигининг махсус порталидаги (my.uzbmb.uz) абитуриентнинг шахсий кабинети орқали берилади ва унга агентлик томонидан шикоятни кўриб чиқиш вақти кўрсатилган хабарнома жўнатилади. Апелляция берган абитуриент хабарномада белгиланган кунда ўзининг паспорти ва абитуриент рухсатномаси билан келиши керак. Апелляция шикояти қаерда кўриб чиқилади? Апелляция шикояти хабарномада кўрсатилган вақтда Билимни баҳолаш агентлиги биносида бўлиб ўтади. Апелляция берилганда, тест синовлари қайта топширилмайди, балки олдин топширилган тестда хато деб топилган жавоблар экспертлар иштирокида қайта кўриб чиқилади. Апелляцияга топшириш жараёни қандай бўлади? Апелляция шикояти кўрилаётган абитуриентга қуйидагилар берилади: жавоблар варақаси нусхаси, нотўғри бажарилган жавоблар рўйхати; тест синовларида абитуриентга тақдим этилган тест топшириқлари китоби. Абитуриент ўзининг ҳар бир нотўғри деб ҳисобланган тест топшириғига жавобларини ёзиб беради ва барча тест материаллари билан бирга апелляция комиссиясига топширади. Апелляция қандай кўриб чиқилади? Апелляция комиссияси шикоятни фақат абитуриент иштирокида, унинг ёзма жавоблари асосида кўриб чиқади. Агарда абитуриентнинг эътирозлари асоссиз бўлса, натижалар ўзгаришсиз қолдирилади. Эксперт ҳар бир эътироз бўйича тушунтириш беради. Абитуриентнинг хоҳишига кўра комиссия қароридан кўчирма берилади. Апелляцияда абитуриентнинг эътирозлари асосли деб топилса, нима бўлади? Агарда эътирозлар асосли бўлиб, комиссия томонидан қабул қилинса, тест синови бўйича янгиланган натижалар апелляция жараёни тўлиқ тугаганидан сўнг 5 иш куни ичида таълим муассасига топширилади. Хусусан, муассасадаги ўқишга қабул қилиш бўйича давлат комиссиясига топширилиши лозим. Абитуриентнинг жавоблар варақаси, тест топшириқлари китоби тўғри етказилмаган ёки йиртилган бўлса, шунингдек, тест синовидан чиқариб юборилган ёки жавобларни ёзма бермаган абитуриентнинг шикояти кўриб чиқилмайди. Апелляция қаноатлантирилмаса, нима қилиш мумкин? Апелляция комиссияси тест натижаси бўйича эътирозларни инобатга олмаган бўлса, абитуриент натижаларни қайта кўриб чиқишни сўраб судга шикоят қилиш мумкин. Хусусан, қонунчиликка кўра, давлат бошқаруви органларининг фуқароларнинг ҳуқуқ ва қонуний манфаатларини бузадиган қарорлари, ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) бўйича ушбу давлат органи маъмурий орган жойлашган ердаги маъмурий суд томонидан кўриб чиқилади.   Муроджон Нажмиддинов