Меросхўр мерос қолдирувчининг қарзини тўлайдими?
Ўзбекистон
12.06.2023
6 451
Мерос деганда биринчи бўлиб меросхўрга ўтадиган мол-мулк, пул маблағлари тушунилади. Аммо мерос қолирувчининг қарзлари бўлса-чи, уни ким тўлайди? Бунда уч хил ҳолат мавжуд: 1. Меросхўрлар қарз борлигидан хабардор бўлганда... Агар қарз кўп миқдорда бўлмаса, меросхўр уни тўлаши керак. Меросхўр мерос қолдирувчидан олинган мол-мулк миқдоридагина қарзни қайтаради. Яъни, мисол учун, агар қолдирилган мол-мулк қиймати 100 млн сўм бўлса, унда васият қилувчининг қарзлари учун ушбу суммадан кўп пул тўланмайди. 2. Меросхўрлар қарз ҳақида билган, лекин қарзни тўлашга имкони бўлмаганда... Бундай ҳолда кўпинча меросдан воз кечилади, қарз уларга мажбурият бўлиб ўтмайди. Аммо шундай истисно ҳолатлар ҳам бўладики, масалан, суд вафот этган қарздорнинг фарзандларидан биридан (фарзанди унинг хонадонида яшаган, коммунал тўловларни тўлаган, таъмирлаган ва ҳ.к.) унинг кредит қарзини ундиради, гарчи у мерос гувоҳномасини олиш учун ариза бермаган бўлса ҳам. 3. Меросхўрлар қарз мавжудлиги ҳақида билмаган, қарздорлик бўйича маълумотлар улар мерос гувоҳномасини олгандан кейин келганда... Бу ҳолатда меросхўр, агар ўз маблағлари етмаса, мерос мулкининг бир қисмини ёки тўлиғича сотиб, ўз улушига мос миқдорда қарздорнинг қарзини тўлаши керак бўлади. Ушбу ҳуқуқ ва мажбуриятлар меросхўрга ўтмайди:
- юридик шахс ҳисобланган тижорат ташкилотлари ва бошқа ташкилотларга аъзолик, уларда иштирок этиш ҳуқуқлари, агар қонун ёки шартномада бошқа ҳол белгиланган бўлмаса;
- ҳаётга ёки соғлиққа етказилган зарар учун товон ундириш ҳуқуқи;
- алимент мажбуриятлари туфайли юзага келган ҳуқуқлар ва мажбуриятлар; меҳнат ва ижтимоий таъминот тўғрисидаги қонунчилик асосида пенсия, нафақа ва бошқа тўловлар олиш ҳуқуқи.
- Ашёлар: пул ва қимматли қоғозлар;
- Мулкий ҳуқуқлар: мерос қолдирувчи томонидан тузилган шартномалар, интеллектуал мулк объектлари ва мерос қолдирувчи олиши мумкин бўлган, аммо у томонидан олинмай қолган пул маблағлари;
- Мулкий мажбуриятлар: қарзлар (меросхўрларга қолдирилаётган мерос қиймати доирасида).
Муҳаббат Худойбердиева, Гулистон шаҳрида хусусий амалиёт билан шуғулланувчи нотариус
Улашиш:
Бошқалар
Нотариус томонидан пул суммалари ва қимматли қоғозларни депозитга қабул қилиш
Қонунчиликка кўра, нотариус қонунчиликда назарда тутилган ҳолларда кредиторга топшириш учун қарздордан депозитга пул суммалари ва қимматли қоғозларни қабул қилиши мумкин.
Мукофотни ошкора ваъда қилиш: тўлаш ва бекор қилиш тартиби
Фуқаролик кодексининг 981-моддасига мувофиқ, агар бир шахс муайян ҳаракатни бажарган шахсга мукофот ваъда қилса, ва эълондаги шартларга мувофиқ ҳаракат амалга оширилса, у ҳолда мукофотни тўлаш мажбурияти юзага келади.
Никоҳ шартномаси — ҳуқуқий кафолатми ёки эҳтиёт чораси?
Никоҳ шартномаси икки ҳолатда — никоҳдан олдин ёки никоҳ даврида тузилиши мумкин.
Ўзбекистон Республикасида жиноят ҳуқуқи: асосий тушунчалар ва принциплар
Жиноят ҳуқуқи — бу фуқаролар, жамият ва давлат манфаатларини ҳимоя қилиш, жиноятларни аниқлаш, уларни содир этган шахсларга жазо тайинлаш орқали жамиятда тартиб ва хавфсизликни таъминлашга хизмат қиладиган ҳуқуқий соҳадир.
Мавзуга доир янгиликлар:
Меросга нолойиқлар: улар ким ва нега меросдан четлатилади?
Мерос билан боғлиқ низолар, асосан яқин қариндошлар, яъни ота-она ва фарзандлар, ака-ука, опа-сингил ворислар ўртасида юзага келади ва бунга асосан қонунларни яхши билмаслик ёки бири бошқасининг ҳуқуқини тан олмаслиги сабаб бўлади. Кимлар меросхўр бўлишини кўпчилик билади, аммо, шундай ҳолатлар ҳам борки, унда меросхўрлар меросга лойиқ деб топилмайди. Бу қандай ҳолатлар?
Тошкентда қарз сабаб бир фуқаро бошқасини пичоқлади
Жабрланувчи ўша куннинг ўзида ҳеч кимга даъвоси йўқлигини маълум қилиб, шифохонадан чиқиб кетган.
Фарғонада собиқ коллеж ўқитувчиси калтакланди
Фуқаролар пул олди-бердиси масаласида ўзаро гап талашиб жанжаллашиб кетган.
Мерос олиш ва қолдириш бўйича энг муҳим 6 қоида
Hudud24.uz мерос билан боғлиқ низоларнинг олдини олиш, фуқароларнинг мол-мулкка бўлган ҳуқуқларини таъминлаш, уларнинг бу соҳадаги ҳуқуқий билимларини ошириш мақсадида мерос олиш ва мерос қолдириш билан боғлиқ энг муҳим ҳуқуқий маълумотларни келтиради.