Ижтимоий тармоқларда Қозоғистонда балиқ орқали юқадиган касалликка чалинганлар сони ортаётгани ҳақидаги хабарлар тарқалди. Касалликнинг асосий сабаби дея қўшни Россия Федерациясининг Тюмен вилоятидан олиб келинган балиқлар бўлгани ҳақида ҳам маълумотлар кўрсатилмоқда. Қўшни ҳудудда тарқалган бу каби хабарларда номи кўрсатилаётган касаллик Ўзбекистондда учрайдими? Бу қандай касаллик? каби саволларга Санэпидқўмита ахборот хизмати жавоб берди. Описторхоз – гижжа касалликлари гуруҳига мансуб табиий ўчоқли биогелминтоз ҳисобланади. Одамлар ва балиқ истеъмол қиладиган ҳайвонлар, шу билан бирга айиқлар мазкур инфекцияни юқтиришга мойил бўлади. Инфекция карп оиласига кирувчи балиқларни хом, ним тузланган ёки иссиқлик билан ишлов берилмасдан истеъмол қилганда юқади. Россия, Украина, Қозоғистон ва Жануби-Шарқий Осиё мамлакатларида описторхоз кенг тарқалган. Описторхознинг – Опистҳрчис фелинеус тури асосан Ғарбий Сибирда, Об дарёси ҳавзасидан Россиянинг Европа қисмигача бўлган ҳудудда учрайди.  Инфекциянинг энг юқори хавфи дарё ҳудудларида: Бирюса, Волга, Днепр, Дон, Иртиш, Кама, Об, Шимолий Двина, Урал дарё ҳудудларида учрайди. Қозоғистон ва Европада ҳам касаллик учраб туради. Маълумот ўрнида, айтиш керакки описторхознинг дунёдаги энг катта ўчоғи Об-Иртиш бассейнида жойлашган. Описторхознинг – Описторчис виверрини тури Россияда деярли учрамайди, лекин Жанубий-Шарқий ва Жанубий Осиё мамлакатларида, асосан Таиландда кузатилади. 2022 йилда описторхознинг 11520 та ҳолати Россияда қайд этилган бўлиб, касалланиш даражаси 100 минг аҳолига 7,9 ни ташкил этган. Қозоғистоннинг шимолий ва шимолий-шарқий қисмларида Иртиш дарёси ва унинг ирмоқлари ҳудудларида ҳам описторхоз билан касалланиш ҳолатлари кўплаб учраб туради. Урал дарёси атрофида ҳам описторхоз билан касалланган балиқлар аниқланган. Одамларда описторхоз билан касалланганлар сони 2002 йилда энг юқори чўққига чиқди. 2521 та ҳолат қайд этилган (100 000 кишига 17 та ҳолат) босқичма-босқич 1225 ҳолатга пасайган. Ундан аввал 2011 йилда 100 000 кишига 7,4 та ҳолатдир. Касалликнинг клиник белгилари қуйидагилар: Бироз иситмалаш, камқувватлик, ич бузилиши, терида тошмалар пайдо бўлиши, камқонлик, Б12 витамини етишмаслиги кузатилади. Касаллик охирида ўт пуфаги ва ўт йўллари, ўн икки бармоқ ичак ва меъда ости безларининг яллиғланиш аломатлари юзага келади. Бундай ҳолларда ташхис ўн икки бармоқ ичак шираси ва нажас таркибида описторхларни лаборатория усулида текшириш орқали аниқлашга асосланиб қўйилади. Ғарбий Қозоғистон округи санитария-эпидемиология назорати бошқармаси 2023 йил бошидан буён 113 та описторхоз ҳолати қайд этилганини маълум қилди. Ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 26 фоизга ўсиш кузатилмоқда. Шу ўринда юртимизда описторхоз касаллиги билан ҳолатлар кузатилмаганини ва бундай инфекция учрамаслигини маълум қиламиз.